1. Aberystwyth (Milltir Sgwâr)
Cyflwyniad: Trafod
Pa eiriau sy’n disgrifio’r ardal lle rydych chi’n byw?
gwledig unig anghysbell
trefol diwydiannol poblog
hardd hyfryd dymunol
prysur llawn bwrlwm cyffrous
tawel heddychlon marwaidd
diflas anniddorol budr / brwnt
glân llewyrchus
Cyd-destun y darn ar y DVD
Mae’r darn yma’n dod o’r rhaglen Milltir Sgwâr, rhaglen lle mae pobl ifanc yn cyflwyno’u hardal nhw.
Geirfa
ym mhen gogleddol derbyn cyhoeddi ger y lli
rheilffordd drydanol troedfeddi
Sylwch yn arbennig:
gogledd, gogleddol
Felly …
de, deheuol
dwyrain, dwyreiniol
gorllewin, gorllewinol
Gwylio, gwrando a deall
Gwyliwch y darn – edrychwch ar y lluniau’n ofalus. Yna, atebwch y cwestiynau yma:
1. Mae Aberystwyth yn boblogaidd iawn gydag ymwelwyr. Beth, yn y clip, sy’n awgrymu bod Aberystwyth yn lle da ar gyfer gwyliau?
2. Beth ydy arwyddocâd y rhifau yma?
1649
21-0
1962
2 flynedd
tua blwyddyn
4 milltir yr awr
778 o droedfeddi
£2.75
Iaith
a. Mae’r darn yn defnyddio’r ffurfiau adeiladwyd a defnyddiwyd.
Beth ydy ffurfiau amhersonol gorffennol (-wyd) y berfenwau yma?
agor adeiladu adnewyddu codi cau
dechrau datblygu gwerthu prynu sefydlu
Defnyddiwch y ffurfiau yma mewn brawddegau – i sôn am eich ardal chi, os yn bosib.
b. I fod
Mae’r bachgen yn dweud, ‘Pan adeiladwyd yr hen goleg, roedd e i fod yn westy.’
Rhowch i fod i neu i fod yn y bylchau yma:
1. Rwyt ti …………… ddysgu’r darn erbyn y cyngerdd.
2. Rwyt ti …………… ar y trên erbyn hyn!
3. Rwyt ti …………… yn esiampl i’r plant yma!
4. Roedden nhw …………… gyrraedd cyn naw o’r gloch.
5. Roedden nhw …………… yrru yma’n syth.
6. Roedd hwn …………… yn westy unwaith.
7. Dw i …………… fynd nawr!
8. Ydw i …………… yno cyn chwech o’r gloch?
9. Wyt ti’n rhedeg yn y marathon? Dw i ……………
10. Roeddech chi …………… siarad â’r rheolwr!
c. Atebwch y cwestiynau yma:
1. Oedd yr hen goleg i fod yn ysgol?
2. Gwesty oedd yr hen goleg i fod?
3. Ydych chi’n siŵr?
4. Tenor ydy’r bachgen?
5. Ydy’r ferch yn canu alto?
6. Ydy aelodau’r côr yn clapio?
7. Ar hyd y prom mae’r trên yn mynd?
8. Allai’r bachgen a’r ferch gerdded i ben y bryn?
9. Ga i fynd i Aberystwyth ar fy ngwyliau?
10. Hoffech chi ddod?
Trafod
- Ydych chi wedi canu mewn côr erioed? Ble? Pryd? Pa fath o gôr? Oedd y côr yn perfformio llawer?
- Pa gymdeithasau sy yn eich ardal chi? Ydych chi’n aelod o unrhyw gymdeithas? Hoffech chi gael cymdeithas arbennig yn eich ardal? Pa un? Pam?
- Oes digon o gyfleusterau yn eich ardal chi ar gyfer pobl ifanc?
Ysgrifennu
Ysgrifennwch lythyr at olygydd y papur bro ar ran cymdeithas yn eich ardal chi. Rhaid i chi roi manylion am y gymdeithas, e.e.
• enw
• ble mae’n cwrdd / cyfarfod
• beth sy’n digwydd fel arfer
• noson arbennig
• gwahodd aelodau newydd
neu
Ysgrifennwch lythyr at olygydd y papur bro naill ai’n canmol neu’n cwyno am un o gyfleusterau’r ardal, e.e. pwll nofio neu sinema newydd / hen doiledau afiach ac ati.
Gwaith atodol
Beth am wrando ar rai o gorau Cymru’n canu caneuon Cymreig?
Beth ydy’ch barn chi am y caneuon? Pam?
Trafod
Rydych chi’n aelod o bwyllgor sy’n trafod sut i wella’ch ardal chi. Rhaid i chi gynnig a thrafod syniadau. Rhaid i chi ddewis Cadeirydd. Rhaid i chi ysgrifennu nodiadau, yn ogystal â chymryd rhan yn y drafodaeth.
Ysgrifennu
Ysgrifennwch gofnodion eich cyfarfod chi.
neu
Ysgrifennwch daflen i ddenu ymwelwyr i’ch ardal chi neu i unrhyw ardal arall yng Nghymru.
Cyfarfod i drafod gwelliannau i’r ardal
AGENDA
1. Croeso’r Cadeirydd
2. Ble mae angen gwella – y problemau
3. Sut i wella’r ardal
4. U.F.A.
5. Dyddiad a lleoliad y cyfarfod nesaf
* Ewch i’r adran Deunydd Dysgu i weld rhagor o enghreifftiau o dasgau Gwylio’n Graff.
