# Cylchgrawn ar-lein i diwtoriaid
Cymraeg i oedolion

Rhifyn 3 Hydref 2008

tiwtorpic.jpg  
   Tiwtor:

Penbedw, Castell Nedd, Comodoro Rivadavia yn yr Ariannin, a Chaerdydd. Y llinyn sy’n cysylltu’r llefydd hynny yw taith teulu Walter Brooks.

Cafodd ei eni yn Nhalaith Chubut ond daw teulu ei nain (o ochr ei dad) o Benbedw a Chastell Nedd yn wreiddiol gan symud i Batagonia ym 1890. Fe briododd ei nain â Sais ym Mhatagonia felly Saesneg a Sbaeneg oedd ieithoedd yr aelwyd. Roedd gan Walter ddiddordeb mawr yn y Gymraeg o oedran cynnar iawn, ond wrth gwrs doedd e ddim yn medru siarad yr iaith ac roedd y dosbarthiadau Cymraeg agosaf, bryd hynny, bedair awr i ffwrdd yn Nyffryn y Camwy. Aeth i Brifysgol Buenos Aires a phan ddaeth yn ôl i Gomodoro ar wyliau un tro ym 1999 roedd Gwilym Roberts o Gymru yno’n rhoi gwersi Cymraeg am ddim. Dyma weddnewid ei fywyd a chafodd gyngor gan Gwilym i ddod i Lanbedr Pont Steffan i fynychu cwrs dwys. Yn dilyn hynny, yn y flwyddyn 2000, enillodd ysgoloriaeth i dreulio blwyddyn yng Nghaerdydd gyda’r Ganolfan Dysgu Cymraeg dan ofal Robert Owen Jones a mawr yw ei ddiolch i’r gŵr hwnnw am ei gefnogaeth frwd.

tiwtorpic2.jpg  
Gydag yntau dal ar hanner ei gwrs cyfieithu Saesneg–Sbaeneg ym Mhrifysgol Buenos Aires, rhaid oedd dychwelyd i’r ddinas honno a graddiodd yn 2001. Cafodd ei flas cyntaf fel tiwtor Cymraeg gyda Chymdeithas Gymraeg Buenos Aires yn fuan wedi hynny gan gynnal dosbarth Cymraeg yn wythnosol ar foreau Sadwrn o 10.00 tan 12.00. Roedd y diddordeb a ddangoswyd yn y Gymraeg yn anhygoel ac roedd rhai ffyddloniaid yn teithio bron i ddwy awr un ffordd er mwyn cyrraedd y gwersi Cymraeg!

Dychwelodd Walter i Gymru gyda’r bwriad o loywi ei iaith a gwneud gwaith ymchwil ar hanes ei deulu a’r Gymraeg yn gyffredinol ym Mhatagonia. Tua’r un adeg dechreuodd Robert Owen Jones, ym Mhrifysgol Caerdydd, ar waith ymchwil yn ymwneud â chymdeithaseg y Gymraeg ym Mhatagonia ac roedd arno angen cynorthwyydd oedd yn medru’r Sbaeneg a’r Gymraeg a dyna beth wnaeth Walter rhwng 2003 a 2007. Erbyn hyn, mae’r ymchwil wedi ei chasglu ac mae’r gwaith dadansoddi yn mynd yn ei flaen. Gobaith Walter yn awr yw parhau â’r gwaith a hefyd astudio’r wasg Gymraeg ym Mhatagonia er mwyn medru cwblhau doethuriaeth.
     Mae’n hawdd gweld felly sut y mae ei gefndir wedi ei arwain at y gwaith o fod yn diwtor Cymraeg i Oedolion. Fel arfer, mae’n cynnal dosbarthiadau dwys ac yn hoff iawn o arwain dechreuwyr ar eu camau cyntaf at y Gymraeg. Eleni hefyd bydd ganddo ddosbarth Pellach. Ef oedd un o diwtoriaid Madison Tazu, sef dysgwr y flwyddyn eleni, ac fe gafodd bleser mawr wrth ddysgu’r dosbarth hwnnw bob bore am dri mis. Roedd Carl Morris yn yr un dosbarth ac mae’n debyg y cafwyd tipyn o hwyl a chwerthin! Dywed fod ganddo gyfrifoldeb, fel tiwtor, i ymestyn gorwelion diwylliannol ac ieithyddol ei ddysgwyr ac mae’n mwynhau ail-fyw’r broses o ddysgu iaith gyda’i ddosbarthiadau.
      Mae’r Gymraeg erbyn hyn yn rhan annatod o’i fywyd gydag yntau hefyd yn darlithio trwy gyfrwng y Gymraeg i is-raddedigion ym Mhrifysgol Caerdydd. Mae’n briod â Geraldine Lublin, sef merch o Buenos Aires, ac mae hithau hefyd wedi dysgu Cymraeg yn rhugl ac yn ddarlithydd Sbaeneg ym Mhrifysgol Abertawe, gan baratoi modiwlau cyfrwng Cymraeg!
    Un o bleserau mawr ei yrfa fel tiwtor hyd yn hyn oedd gweld un o’i ddysgwyr cyntaf yn canu gyda Chôr y Gleision ar faes yr Eisteddfod eleni ac mae’n dweud wrth ei ddysgwyr yn gyson am fanteisio ar bob cyfle i ddysgu’r iaith yn anffurfiol. Ai dyna oedd y rhesymeg y tu ôl i’r gwersi Tango a gynigiwyd ganddo yn y Neuadd Ddawns yn yr Eisteddfod eleni, neu ai am ei fod hefyd, ymysg popeth arall, yn ddawnsiwr o fri?

Beth bynnag sy’n mynd â’i fryd, y Tango neu’r Tiwtora, gobeithio na wnaiff y llinyn hwnnw ymestyn nôl am y Wladfa am beth amser eto.

dots.jpg